fbpx

Brexit: Një ndërmjetës i palës së tretë mund të thyejë bllokimin parlamentar

brexit-mediator.jpg

Me dështimin e Theresa May për të miratuar marrëveshjen e tërheqjes në parlament, Brexit ka hyrë në një fazë të re me shumë konflikte të ashpra.

Tani ekziston një pengesë tre-palëshe në të gjitha partitë politike të Mbretërisë së Bashkuar mbi atë se si të thyejnë bllokimin. Një grup dëshiron të pranojë marrëveshjen e tërheqjes në formën e tij aktuale, një tjetër do një Brexit më të vështirë duke përfshirë edhe një dalje nga BE “pa marrëveshje”, dhe i treti kërkon një Brexit shumë më të butë (ose jo Brexit fare), ku të mund të ruhet sa më shumë të jetë e mundur gjendja politike dhe ekonomike aktuale.

Asnjë nga këto fraksione nuk mund të fitojë mjaftueshëm mbështetje për të fituar shumicën në parlament. Mbretëria e Bashkuar tani duket të jetë në një territor klasik për zgjidhjen e konflikteve, dhe dialogu i ndërmjetësuar, pritet të jetë hapi tjetër në këtë proces.

Partitë kryesore politike aktualisht po diskutojnë me njëra-tjetrën, edhe pse ato kanë pikëpamje të ndryshme. Kryeministrja britanike Theresa Maj dhe lideri i partisë opozitare Jeremy Corbyn, udhëheqësi i Partisë Laburiste, po i përcaktojnë parakushtet dhe kanë shkëmbyer letra, duke pohuar se po e dëgjojnë njëri-tjetrin. Ky është një dialog i të shurdhërve ku pozicionet e tyre kundërthënëse po dominojnë nevojat dhe interesat e tyre themelore.

Në situata të tjera të konfliktit, thirrja e një pale të tretë për të lehtësuar dialogun ka ndihmuar në ndërmjetësimin dhe shqyrtimin e interesave të përbashkëta.

Pothuajse 30 vjet më parë, një veteran në fushën e zgjidhjes së konflikteve, William Zartman, prezantoi konceptin e “pengesës së ndërsjelltë të bllokimit”, shoqëruar nga “katastrofa e zjarrtë”. Kjo është situata që Mbretëria e Bashkuar e gjen veten sot për Brexit.

Ekziston një ngërç i ndërhyrjes së ndërsjellë midis atyre që mbështesin largimin dhe atyre që mbështesin qëndrimin në BE, me opinionin publik dhe partitë kryesore politike të ndara dhe të dobësuar në mënyrë thelbësore deri në atë pikë sa askush nuk është në gjendje të avancojë qëndrimet e tyre. Katastrofa e tmerrshme është sigurisht mundësia e bërjes së marrëveshjes Brexit – dhe pa një periudhë tranzicioni më 29 mars, dita e vendosur aktualisht në ligj për largimin e Mbretërisë së Bashkuar nga BE.

Arritja e një konsensusi

Brenda këtij konteksti, May ka pranuar me urtësi idenë se dialogu me kundërshtarët e saj politik është i domosdoshëm. Arritja e kompromiseve të vështira në demokracitë parlamentare duhet të jetë e mundur në parim, pasi elitat politike e kuptojnë ndikimin e përgjegjësisë zgjedhore dhe gjyqësore. Megjithatë, ekziston një pengesë kryesore në arritjen e konsensusit brenda Westminsterit.

Ndryshe nga sistemet politike kontinentale evropiane, politikës britanike i mungojnë nxitjet kryesore institucionale për të siguruar moderim. Vendet më të qëndrueshme politikisht të BE-së zgjedhin deputetët e tyre përmes përfaqësimit proporcional, që ka më shumë gjasa të çojë në legjislatura shumëpartiake. Secila parti, madje edhe më të mëdhatë, duhet të shkojë tek aleatët për të formuar një koalicion të besueshëm pas zgjedhjeve. Në Gjermani, Holandë ose Finlandë rregulli është që asnjë parti nuk mund të qeverisë e vetme dhe prandaj liderët e partive janë të varur nga njëri-tjetri.

Nisja e një debati të ndershëm mbi reformën institucionale që mund të lëvizë vendin përtej sistemit të parë elektoral të së kaluarës ka të ngjarë të shkaktojë moderim. Në një periudhë shumë të shkurtër, ajo mund të ofrojë stimuj për kompromise konstruktive brenda segmenteve të Partive Konservatore dhe të Punës, edhe nëse udhëheqjet e tyre nuk arrijnë ta bëjnë këtë.

Ndërmjetësim i palëve të treta

Në një bllokim të përbashkët, ndërmjetësuesit e palëve të treta mund të sigurojnë hapësira për hapjen e opsioneve, për të diskutuar idetë pa parakushte dhe për lëvizjen që të ndodhë pa u dukur si dorëzimi i një partie në tjetrën. Pika fillestare e ndërmjetësimit është se palët e treta ndonjëherë mund të ndihmojnë fillimin e procesit të dialogut dhe të marrëveshjes, edhe në dijeni se jo të gjitha konfliktet mund të zgjidhen. Në Lindjen e Mesme, kjo ndodhi në vitin 1993 me OJQ-në norvegjeze Fafo, e cila lehtësoi kontaktet midis qeverisë izraelite dhe Organizatës së Çlirimit të Palestinës kur nuk mund të takoheshin publikisht.

Ky lloj i ndërmjetësimit ndërmjet përfaqësuesve të lartë të shoqërisë civile ose të politikanëve në Mbretërinë e Bashkuar mund të jetë rruga e duhur përpara për May dhe Corbyn, duke marrë parasysh ngërçin aktual midis të dyja palëve. Një palë e tretë, si për shembull një këshill i lartë parlamentar, mund të ndihmonte kampet e tyre të largoheshin nga pozicionet e tyre kundërshtare për të përcaktuar nëse ka mbivendosje të mjaftueshme në interesat e tyre bazë. Edhe pse në thelb një proces vullnetar, palët ose mund të mbajnë kontroll mbi rezultatin, ose të pranojnë arbitrazhin e detyrueshëm mbi rezultatin përfundimtar.

Mundësitë e tjera për përfshirjen e palëve të treta mund të përfshijnë referendume të përsëritura për opsionet e ndryshme të Brexit, të ngjashme me ato që ndodhin në Zvicër ose Irlandë, me komisione të pavarura që vendosin për renditjen dhe formulimin e pyetjeve. Ose nëse gjithçka tjetër dështon, përbërja e një komiteti të arbitrazhit mund të emërohet me anë të një llotarie.

Këto mekanizma të ndërmjetësimit nuk janë “zgjidhja”. Përkundrazi, ato lejojnë palët kontradiktore të gjejnë zgjidhjet e tyre dhe të komunikojnë në mënyrë efektive për të përcaktuar nëse ato ndajnë interesa të mjaftueshme të përbashkëta për të formuar bazën për marrëveshje. Por, duke pasur parasysh rëndësinë e rezultatit të procesit të Brexit për të gjithë të interesuarit, në Mbretërinë e Bashkuar, Irlandë dhe në pjesën tjetër të Evropës, ekspertiza profesionale në ndërmjetësim duket e nevojshme./real-news.tv/

Marrë nga: The conversation

Përkthyer nga: Real News

Advertisement
REKLAMO NE REALNEWS +355 69 33 33 303